Różnego rodzaju obiekty wymagają szczególnego projektu, zwłaszcza pod względem bezpieczeństwa osób w nim przebywających. Bardzo istotne jest oświetlenie awaryjne. Przepisy określają, jak powinno działać takie oświetlenie, a także w jakich budynkach powinno się je stosować. Czytając dalej dowiesz się, czym jest oświetlenie awaryjne i jakie wymagania narzuca prawo.
Oświetlenie awaryjne określa norma PN-EN 1838. Celem tego dokumentu jest zwiększenie bezpieczeństwa osób w różnego rodzaju obiektach, które mogłyby się znaleźć w sytuacjach niebezpiecznych, mogących powodować zagrożenia dla życia lub zdrowia. Oświetlenie awaryjne dzieli się na oświetlenie zapasowe, a więc lampy włączające się w przypadku awarii prądu, a także oświetlenie ewakuacyjne, które wskaże i oświetli drogę do opuszczenia budynku. Warto tutaj zaznaczyć pewną różnicę. W pierwszym przypadku (oświetlenie zapasowe) lampy muszą działać przez godzinę od czasu awarii, w drugim dwie godziny.
Oświetlenie awaryjne – gdzie jest wymagane?
Minister Infrastruktury w 2002 roku opublikował rozporządzenie w tym temacie. Kiedy do danego obiektu przerwana zostaje dostawa prądu i może to powodować zagrożenia dla życia lub zdrowia, a także zagrożenie dla środowiska i spore straty materialne, to konieczne jest stworzenie systemu opartego na dwóch niezależnych i samodzielnie włączających się źródłach energii elektrycznej, a także zamontowanie oświetlenia awaryjnego. Ono również powinno włączać się samoczynnie.
Warto wspomnieć również o oświetleniu strefy otwartej. Ma ono na celu rozjaśnienie większych miejsc w celu zapobiegnięcia ewentualnej panice, a także zwiększenie bezpieczeństwa osób będących w drodze do wyjścia ewakuacyjnego. Wyróżnia się również oświetlenie strefy wysokiego ryzyka, to jest w miejscach, gdzie wymagane jest dokończenie czynności uznawanej za niebezpieczną. Oświetlenie bezpieczeństwa natomiast jest montowane w strefach, w których nawet krótka dostawa prądu może skutkować sporymi zagrożeniami i jego działanie jest regulowane ze względu na charakter owego pomieszczenia, a także powinno świecić co najmniej przez godzinę.
Oświetlenie ewakuacyjne – wymagania
Oświetlenie ewakuacyjne stosuje się w różnego rodzaju pomieszczeniach. Prawo nakazuje montowanie go na widowniach sal widowiskowych, teatrów, kin, muzeów, a także sal konferencyjnych, czytelni. Jest ono również wymagane w lokalach rozrywkowych i obiektach sportowych, z których może korzystać ponad 200 osób. Takie oświetlenie musi być też montowane w przypadku pomieszczeń o powierzchni powyżej 1000 m2 w halach oświetlonych tylko światłem sztucznym, a także 2000 m2, kiedy w grę wchodzą budynki zamieszkania zbiorowego, obiekty produkcyjne i użyteczności publicznej.
Nie są to wszystkie przypadki, kiedy konieczne jest oświetlenie ewakuacyjne, ponieważ wymagania prawne nakazują jego stosowania także na drogach ewakuacyjnych w przypadku wcześniej wymienionych pomieszczeń, a także miejsc oświetlonych tylko światłem sztucznym. Jest ono konieczne również w szpitalach i innych miejscach, w których mogą znajdować się osoby potencjalnie mające problemy z poruszaniem się (np. domy seniora).
Prawo jasno określa, że oświetlenie ewakuacyjne musi być montowane co najmniej na wysokości 2 metrów. Powinno się znajdować nad wyjściami ewakuacyjnymi i nad znakami bezpieczeństwa, w okolicy schodów, w pobliżu przeciwpożarowych zabezpieczeń i urządzeń oraz alarmów (przycisków), punktów pierwszej pomocy (np. apteczki, defibrylatory), w miejscach zmian poziomu (np. stopień, pochylnia), przy zmianie kierunku i skrzyżowaniach korytarzy, w pobliżu wyjścia końcowego.
Projekt oświetlenia musi zostać uzgodniony z osobą posiadającą do tego odpowiednie kwalifikacje, na przykład rzeczoznawcą ds. przeciwpożarowych zabezpieczeń. Co więcej, oświetlenie awaryjne wymaga corocznych przeglądów i konserwacji.